تولید و نگهداری کشت سلولی گیاه بادرنجبویه (melissa officinalis l.) و مقایسه متابولیت های تولید شده در کالوس با گیاه کامل

مقدمه: گیاه بادرنجبویه (melissa officinalis l.) گیاهی علفی، معطر و پایا از خانواده نعنا است که در مناطق مختلف ایران مورد استفاده خوراکی و دارویی قرار می گیرد و امروزه در بسیاری از نقاط جهان کشت و سازگار شده است. با توجه به اهمیت و کاربرد وسیع اسانس گیاه در ساخت داروها، مواد غذایی و آرایشی، بهداشتی تصمیم بر آن شد که کشت سلولی گیاه مورد بررسی قرار گیرد. هدف: هدف از این مطالعه، تولید و نگهداری کالوس از بذر گیاه بادرنجبویه و بررسی توانایی کالوس برای تولید متابولیت های ثانویه و مقایسه آن با متابولیت های تولید شده در گیاه کامل است. روش تحقیق: بذرهای گیاه بادرنجبویه، با قرار گرفتن در محلول های استریل کننده، استریل شدند و بعد از رشد در محیط آگار 8/0 درصد و تولید دانه رست، قسمت های فوقانی دانه رست در شرایط کاملاً استریل به محیط کشت ms اتوکلاو شده که دارای مقادیر مشخصی از هورمون های گیاهی بود منتقل و جهت رشد و ایجاد کالوس در گرمخانه در دمای 27-25 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. بعد از ایجاد مقادیر لازم از کالوس، عصاره دی کلرو متانی کالوس تهیه شده و به دستگاه gc تزریق گردید. اسانس حاصل از سرشاخه های هوایی گیاه کامل هم جهت تعیین ترکیبات موجود به دستگاه gc/ms تزریق شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیشترین درصد ترکیبات موجود در اسانس گیاه را سیترونلال، نرال، ژرانیال و بتاکاریوفیلن تشکیل می دهند. در مقابل، کالوس هیچ گونه ترکیب اسانسی تولید نکرده است. اما بررسی مقدماتی روی عصاره کالوس نشان داد که سلول ها، تانن تولید کرده اند. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آنی است که کالوس به دست آمده از گیاه بادرنجبویه در محیط ms و با هورمون های گیاهی فوق نمی تواند تولید روغن فرار نماید اما کالوس مزبور توانسته است تانن تولید نماید.